بره موم چیست؟
بره موم یک ماده رزینی معروف است که بوسیله زنبورها از شکوفه ها و مواد ترشح شده از گیاهان، جمع‌آوری شده و با آنزیم های زنبور، گرده گل و موم ترکیب می شود. لغت یونانی «Propolis» کاربرد این ماده در کندو را مشخص می کند: pro=برای یا «در دفاع از» و polis=شهر، که معنی آن «دفاع از کندو» می باشد. زنبورها از بره موم برای نرم تر شدن دیواره های داخلی کندو، درزگیری حفره های شان عسل و پوشاندن اجساد موجودات مهاجم که در درون کندو مرده اند، برای جلوگیری از تجزیه آن ها، مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین بره موم به دلیل تأثیر ضد عفونی کنندگی و خواص ضد میکروبی خود، از کلونی در برابر بیماری ها محافظت می کند.
محققان گزارش داده اند که قرار گرفتن در معرض آن، به کاهش ایجاد دو ژن مرتبط با سیستم ایمنی زنبورعسل (هیمنوپتائسین و آمیستر به ترتیب در بره موم های برزیلی و مینه سوتا) شده و ظرفیت های باکتریایی در کلونی های تحت درمان بره موم مینه سوتا که ممکن است بر سلامت و بازده کلونی اثر بگذارند، تأثیر داشته و مشخص نموده است که محیط لانه زنبور ممکن است تولید ژن های سیستم ایمنی را تحت تأثیر قرار دهند.
بره موم به دلیل خواص ضد عفونی کنندگی و بی حسی موضعی خود، توسط تمدن های مختلف، برای درمان سرما خوردگی، جراحات و زخم ها بطور گسترده مورد استفاده قرار می گرفته است. مصری ها از این ماده برای مومیایی کردن مردگان خود استفاده می کردند و اخیراً در طول جنگ بوئر، جهت بهبود جراحات و احیای بافت مورد استفاده قرار گرفته است. همچنین به دلیل خاصیت های ضد میکروبی، ضد التهابی، ضد تومور، تنظیم سیستم ایمنی و آنتی اکسیدانی آن، خواص بره موم در طب جایگزین کاربرد دارد.
ترکیبات شیمیایی بره موم
بطور کلی، بره موم ذاتاً از ۳۰ درصد موم، ۵۰ درصد رزین و بلسان گیاهی، ۱۰ درصد روغن های عصاره ای و معطر و ۵ درصد از گرده گل و سایر مواد تشکیل شده است. تاکنون اجزای زیادی از ترکیبات شیمیایی آن شناسایی شده اند. برخی محققان، ۴ اسید اینترپنی و سرینج‌آلدهید را در بره موم برزیلی شناسایی و از آن استخراج کرده اند. همچنین ۱۵ نمونه بره موم با منشأهای گیاهی و جغرافیایی مختلف مورد بررسی قرار داده اند که تفاوت های چشمگیر آن ها از لحاظ مقادیر پلی فنول ها، فلاوونوئیدها و اجزای فعال بین بره موم تازه و کهنه مشاهده شد. ترکیب شیمیایی بره موم بدست آمده از بلغارستان، ترکیه، یونان و الجزایر نیز مورد بررسی قرار گرفتند که نشان می داد همه آن ها عمدتاً حاوی فلاونوئیدها و استرهای اسیدهای کافئیک و فرولیک هستند.
ماده ترشح شده از شکوفه گونه های مختلف سپیدار، منبع اصلی بره موم در نواحی معتدل، از جمله اروپا، آسیا و آمریکای شمالی هستند. نمونه های بدست آمده از این نواحی، بوسیله ترکیب شیمیایی مشابه خود شناخته می شوند. به نظر می رسد که مهم ترین جزء تشکیل دهنده این بره موم ها، فلاونوئیدها، اسیدهای معطر و استرهای آن ها هستند.
ترکیب بره موم های مختلف کاملاً متغیر است که استفاده پزشکی از آن و استاندارد سازی آن را دچار مشکل می کند. یکی از محققان گزارش داده است که ترکیب شیمیایی متفاوت آن بدست آمده از منشأهای مختلف، ممکن است باعث فعالیت های بیولوژیکی متفاوت آن ها شود. هر چند، نمونه های مختلف می توانند نوعی خاصی از فعالیت را مشترکاً از خود نشان دهند. استاندارد سازی جهانی بره موم می تواند دشوار و پیچیده باشد، بطوری که بررسی دقیق ترکیبات بره موم و منشأ گیاهی آن، ضروری است، زیرا ترکیب آن بوسیله ترکیبات منبع گیاهی آن مشخص می شود. روش بررسی خواص آن و انجام تحقیقات مقایسه ای، استفاده از نمونه های مشخص شده شیمیایی برای آزمایشات بیولوژیک می باشد که راهنمایی هایی برای استاندارد سازی و کنترل کیفیت یک نمونه مشخص را ارائه می دهد.
۱. خواص بیولوژیک
گروهی از محققان روشی برای اضافه کردن عصاره های اتانولی بره موم به محلول های آبی ارائه کردند و نشان دادند که آن، به عنوان آنتی اکسیدان و محافظ امواج رادیویی عمل می کند، احیای بافت را تحریک نموده و خصوصیات تنظیم سیستم ایمنی را از خود نشان می دهد. مقالات دیگر، دستاوردهای محققین در بکارگیری بره موم برای درمان سوختگی ها، زخم های وریدی، التهاب چرکی استخوان و ورم مفاصل، همچنین عوارض جراحتی پس از عمل جراحی را توضیح داده اند.
بره موم در مدل های آزمایشی مختلف، اثرات حفاظتی از خود به جای گذاشته است. این ماده از بافت کلیوی در مقابل مسمومیت، رادیکال های آزاد و سایر اثرات جانبی ناشی از دیاتریزوات محافظت کرد. بره موم سبز تایوانی، از کبد در مقابل بیماری زایی فیبروز (تصلب بافت ها) محافظت می کند. عصاره آن، از بیضه در مقابل مسمومیت ناشی از دوکسوروبیسین محافظت می کند، بدون اینکه قدرت ضد سرطانی آن را کاهش دهد. اگرچه، موارد کمی از آلرژی نسبت به بره موم و التهاب تماسی پوست گزارش شده اند، اما زنبورداران معمولاً حساسیت نسبت به آن را گزارش می دهند.
محققان گزارش نموده اند که آلرژی تماسی نسبت به بره موم، در میان زنبورداران رایج بود، اما به نظر نمی رسد که این افراد، مشکل را شناسایی کرده و خود را به خوبی در برابر این مسئله محافظت کرده باشند. همچنین جوش های پوستی در یک بیمار، در واکنش به قرارگیری مرتب در معرض بره موم ایجاد شده بود. برخی خصوصیات بیولوژیک، بطور گسترده مورد تحقیق قرار گرفته اند و بیشترین تحقیق در مورد بره موم تاکنون درباره خاصیت ضد میکروبی آن بوده است. همچنین، خواص ضد التهابی، ضد تومور، آنتی‌اکسیدانی و تنظیم سیستم ایمنی و سایر خواص آن نیز مورد بررسی قرار گرفته اند.
۲. فعالیت ضد میکروبی
خاصیت ضدباکتری بره موم بطور گسترده مورد بررسی قرار گرفته است و محققان مختلف، فعالیت ضد باکتریایی آن را اثبات کرده اند. برخی از این محققان، تأثیر بره موم در برابر میکرو ارگانیزم های مرتبط با التهاب لثه در افراد با HIV مثبت را بررسی نموده و نتایج امیدوار کننده‌ای در برابر بیو فیلم، بدون عوارض جانبی در حفره دهانی، دست یافته اند. همچنین تأثیرات بره موم بر گروه های استرپتوکوک میوتانس اثبات شده که نشان دهنده قدرت بره موم و ترکیبات آن به عنوان عامل های کاریو استاتیک و توسعه فرآورده های بیوتکنولوژیک جهت کنترل پوسیدگی دندان و سایر بیماری های عفونی است.
بره موم در محیط آزمایشگاهی می‌تواند بطور مستقیم بر میکرو ارگانیزم ها اثر بگذارد. از طرف دیگر، می تواند سیستم ایمنی درون بدن را تحریک نموده و مکانیزم های درگیر در از بین بردن میکرو ارگانیزم‌ها را فعال نماید. ترکیب آن با داروهای ضد میکروبی نیز مورد بررسی قرار گرفته است. یافته های پیشین نشان داده اند که بره موم، مقاومت دیواره باکتری‌ها در برابر آنتی بیوتیک ها را کاهش داده و اثرات مضاعفی را به همراه آنتی بیوتیک‌ها در تأثیر بر ریبوزوم از خود نشان دادند، اما به نظر می رسد که با آنتی بیوتیک های اثرگذار بر روی DNA یا اسید فولیک، تعامل ندارند.
بره موم دارای اثرات ضد ویروسی نیز می باشد. این ماده می‌تواند از طریق مسدود سازی، روند ورود ویروس به درون سلول ها، نوعی فعالیت ضد ویروسی از خود نشان دهد که بر مراحل چرخه تکثیر ویروس درون سلول ها تأثیر گذاشته و به تجزیه RNA پیش از ورود ویروس به درون سلول ها و پس از آزاد شدن ویروس از مایع رویی سلول می شود.
فعالیت ضد قارچی بره موم نیز ثبت شده است. محققان گزارش کرده اند که بره موم قارچ آفلاتوکسینی را مهار کرده و درصد رشد کنیدیا در کشت آزمایشگاهی آسپرژیلوس فلاووس را کاهش داده است.
محققان، فعالیت ضد قارچی بره موم برزیلی در مقابل سی. آلبیکانز، کاندیدا تروپیکالیس، کاندیدا کروسی و کاندیدا گیلرموندی جدا شده از بزاق و همچنین کاهش تعداد کاندیدا در بیماران دارای یک ردیف کامل دندان مصنوعی که از بک عصاره هیدرو الکلی بره موم به عنوان دهان شویه استفاده کرده بودند را مشاهده نمودند. همچنین تأیید کردند که سی. آلبیکانز و کاندیدا تروپیکالیس در مقابل بره موم برزیلی، آسیب پذیر هستند.
فعالیت ضد انگلی بره موم نیز گزارش شده است. محققین، فعالیت ضد تک یاخته ای نمونه های بره موم لیبیایی که دارای ترکیبات معمولی بره موم مدیترانه ای بود را در مقابل تری پانوزوم بروسه ای بررسی کردند.
۳. فعالیت ضد تومور
محققین مختلف خاصیت ضد تومور بره موم در بدن را از طریق آزمایش بر روی موش های آزمایشگاهی و خوکچه های هندی گزارش کردند. فعالیت سیتوتوکسیک (سمیت سلولی) آن در آزمایشگاه نیز با استفاده از خطوط سلولی توموری متعدد مورد مطالعه قرار گرفته است. القای مرگ سلولی برنامه ریزی شده، متوقف نمودن چرخه سلولی، مهار متالوپروتئینازهای محیطی، خاصیت ضد رگ زایی و جلوگیری از متاستاز و هجوم بافتی با مکانیزم های فعالیت آن در مقابل سلول های تومور مرتبط بوده اند.
اسید کافئیک و استر فنتیل (CAPE) و آرتپیلین سی. با توجه به اثرات ضد توموری خود، بطور گسترده مورد تحقیق قرار گرفته اند و همچنین سایر ترکیبات دارای قدرت ضد توموری و درگیر در فعالیت ضد تکثیری بره موم اشاره شده است. این ترکیبات، مسیرهای ژنتیکی و بیوشیمیایی مختلف پیشرفت سرطان را هدف قرار می دهند.
۴. بهبود سیستم ایمنی بدن
بره موم به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کند. بره موم و برخی اجزای تشکیل دهنده آن، تولید TNF-α و اینترلوکین IL-1β توسط میکروفاژهای موشی را تحریک کردند. در مورد گونه های واسطه اکسیژن، بره موم تولید پراکسید هیدروژن توسط میکروفاژهای موش های آزمایشگاهی را افزایش داده و تولید نیتریک اکسید را مهار کرده است. در مقابل، محققان دیگر، اثر مهارکنندگی بره موم و برخی اجزای آن بر تولید آنیون سوپراکسید توسط نوتروفیل های خرگوش را مشاهده کرده اند. بره موم و برخی ترکیبات پلی فنولی، تعداد غده های توموری در ریه موش های آزمایشگاهی را کاهش داده اند.
فعالیت ضد متاستاز آن، بالاتر از فعالیت ضد متاستاز اجزای تشکیل دهنده آن بوده است. میکروفاژها، به محض فعالسازی، واسطه هایی مانند TNF-α، H2O2 و NO که در مهار سنتز DNA و تخریب سلول های تومور نقش دارند را آزاد کرد. در انسان ها، بره موم نوعی فعالیت تنظیم سیستم ایمنی بر روی گیرنده های سلولی، تولید سیتوکین و فعالیت ضد قارچی مونوسیت ها را نشان داد که ظهور این خاصیت ها، به غلظت بره موم مورد استفاده بستگی داشت. با توجه به واکنش ایمنی مزاجی، محققان متعدد گزارش کرده اند که بره موم و اجزای تشکیل دهنده آن، تولید آنتی بادی با استفاده از مدل ها و آنتی ژن های مختلف را افزایش داده اند. این اطلاعات، ظرفیت بره موم در کمک به واکسن ها را نشان می دهد.
۵. فعالیت ضد التهابی
در این مورد، تکثیر در شرایط آزمایشگاهی مشاهده شد. در درون بدن، مصرف بره موم به مدت ۱۴ روز توسط موش های آزمایشگاهی، به مهار تولید IL-1β، IL-6، IFN-γ، IL-2 و IL-10 توسط سلول های طحال منجر شد، که نشان دهنده فعالیت ضد التهابی آن است، زیرا به خوبی شناخته شده است که سیتوکین ها، ویژگی های التهابی مزمن بیماری های مختلف را ساماندهی کرده و حفظ می کنند.
بره موم می تواند هم فعالیت پیشگیری از التهاب و هم ضد التهابی از خود نشان دهد که به غلظت آن، دوره مصرف و شرایط آزمایشی بستگی دارد و همچنین بروز فعالیت های مهارکنندگی یا تحریک کنندگی نیز انتظار می رود. بعلاوه، درباره بازده بالینی بره موم، اطلاعات کمی وجود دارد.
۶. التیام زخم ها
بره موم به عنوان گزینه ای عالی برای درمان سوختگی ها، تقویت فعال سازی، رشد و تکثیر سلول های پوستی شناخته می شود. تأثیر درمانی آن از طریق تحلیل های کمّی و کیفی ایجاد و تجزیه کلاژن نوع ۱ و نوع ۳ در محیط زخم تأیید شده است که نشان دهنده این است که بره موم می تواند محیط بیو شیمیایی مطلوبی ایجاد نماید که به رشد مجدد بافت پوششی پوست منجر می شود.
فعالیت بیولوژیکی بره موم در ترمیم زخم و احیای بافتی، ممکن است با خواص ضد میکروبی، ضد التهابی و تنظیم سیستم ایمنی آن مرتبط باشد. محققان اثرات استفاده موضعی بره موم بر ترمیم و انسداد زخم های دیابتی در یک مدل موش مبتلا به دیابت نوع ۱ ناشی از استرپتوزوتوسین را بررسی کردند و نشان دادند که بره موم، انسداد زخم را تسریع بخشیده، متالوپروتئیناز محیطی و التهاب محل زخم را کاهش می دهد.
سایر خواص
۱. درمان سرماخوردگی و آنفلوانزا
۲. آنتی بیوتیک طبیعی
۳. کنترل سرطان
۴. بهبود عفونت مجاری تناسلی
۵. تورم گلو
۶. نقرس
۷. احتقان سینوس
۸. برونشیت
۹. ورم معده
۱۰. بیماری های گوش
۱۱. دندان و لثه
۱۲. عفونت های روده
۱۳. زخم معده
۱۴. اگزاما
۱۵. آرتروز
۱۶. سینه پهلو
۱۷. بیماری های ریوی
۱۸. ویروس های معده
۱۹. سر درد
۲۰. پارکینسون
۲۱. زگیل
۲۲. میخچه
۲۳. ورم ملتحمه
۲۴. گرفتگی صدا
خواص درمانی بره موم
گزارش شده است که کاربرد بالینی بره موم در موارد ابتلا به سرطان و سایر بیماری ها، به دلیل حلالیت آبی ضعیف و در نهایت، دسترسی زیستی سیستمی کم، محدود بوده است. درمان پیش بالینی عفونت واژنی کاندیدیاز نیز، با استفاده از ژل حاوی بره موم، که خاصیت ضد قارچی مشابه کرم کلوتریمازول را نشان دادند، در موش های آزمایشگاهی آزمایش شده است.
اثرات درمانی بره موم در بیماری‌های دهان و دندان نیز بطور گسترده مورد بررسی قرار گرفته است. برخی محققان فعالیت بره موم در کودکان دارای پوسیدگی فعال دندان را بررسی کردند و دهان شویه حاوی بره موم را به مدت ۱۵ روز متوالی به ۱۵ کودک دادند. پس از ۲۱ روز، همان دهان شویه به همراه کلرهگزیدین (CHX) استفاده شد. فعالیت ضد عفونی کنندگی محلول بر تجمع بیوفیلم های دهانی و تعداد استوفیلوکوک میوتانس درون بزاق مورد ارزیابی قرار گرفتند که مشاهده شد که بره موم نیز دارای فعالیت ضد میکروبی مشابه کلرهگزیدین می باشد.
نظر کاربران در مورد: بر موم کاملا طبیعی ، باکیفیت و اعلا ظرف 75 گرمی
اگر این محصول را قبلا خریده باشید، با وارد شدن به حساب کاربری خود، نظر شما به عنوان مالک محصول ثبت خواهد شد.
افزودن نظر جدید